เคยเห็นตู้กดน้ำแบบหยอดเหรียญ ตอนนี้มีขนม มาม่า ผลไม้ … ขายได้ทุกอย่างผ่าน Vending machine และเครื่อง Vending machine ในปัจจุบันก็ไม่ได้รับแค่เหรียญกับธนบัตรอีกแล้ว เพราะตอนนี้สามารถเชื่อมต่อกับ e-wallet (กระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์) ได้แล้วด้วย มานั่งคิดๆ ดู แล้วในวงการห้องสมุดสามารถทำอะไรกับเรื่องเหล่านี้บ้างได้มั้ย หากใครไปงานหนังสือสองสามครั้งล่าสุด หรือเพิ่งไปเดินเล่นแถวสยาม เราจะได้เห็นเครื่องจำหน่ายหนังสืออัตโนมัติของร้าน Zombie Book
วันนี้มีโอกาสได้อ่านเรื่องเทคโนโลยีที่เกี่ยวกับห้องสมุดมากเป็นพิเศษ (เพราะต้องเตรียมบรรยายเกี่ยวกับเรื่องนี้ในช่วงเดือนธันวาคมนี้) เว็บไซต์หนึ่งที่น่าสนใจและผมอ่านประจำ คือ http://www.techsoupforlibraries.org/ ซึ่งหัวข้อที่ผมขอหยิบมาเขียนและเล่า คือ Your Top 5 Library Technology Topics โดย Ariel Gilbert-Knight เขาพูดถึง Topic ที่น่าสนใจของรายการ Webinar ใน TechSoup for Libraries 5 เรื่องที่ต้องตามดู ซึ่งหากใครสนใจผมขอนำ link วีดีโอทั้ง 5 ลงไว้ให้ตามดูด้วยนะครับ
เมื่อวานนี้ผมได้เขียนเรื่อง “แนวโน้มด้านเทคโนโลยีสำหรับห้องสมุดในปี 2559” โดยผมได้อ้างอิงเรื่องจาก David Lee King วันนี้ผมจะนำมาเปรียบเทียบกับ “แนวโน้มด้านเทคโนโลยีปี 2016 ของ Gartner” Gartner เป็นบริษัทวิจัยและให้คำแนะนำด้าน IT ในสหรัฐฯ ซึ่งได้เผยแพร่บทความเรื่องแนวโน้มด้านเทคโนโลยีทุกปี โดยมักจะอธิบายออกมาในรูปแบบของ Hype Cycle ตัวอย่างดังภาพด้านล่างเป็นของปี 2015
ปกติเวลาผมบรรยายเรื่องเทคโนโลยีของห้องสมุด ผมจะต้องเล่าเรื่อง TECHNOLOGY Trend ในวงการห้องสมุดให้เพื่อนๆ ฟังทุกครั้ง วันนี้ผมเลยขอนำมาเขียนใน Blog Libraryhub ให้เพื่อนๆ ที่ไม่ได้ฟังบรรยายได้อ่านกัน เบื้องต้นทุกครั้งผมจะอ้างอิงจาก Slide ของคุณ David Lee King (Digital Services Director at Topeka & Shawnee County Public Library)
กาแฟยามเช้ากับเรื่องเล่าห้องสมุดและบรรณารักษ์วันนี้ ผมได้อ่านเรื่อง “4 technology trends every librarian needs know” จาก http://www.cilip.org.uk/ จึงขอนำมาสรุปให้เพื่อนๆ อ่านดังนี้
1 ใน ตัวอย่างการนำ Mobile Technology มาใช้ในห้องสมุด บรรณารักษ์ในบ้านเราหลายคนรู้จักดี คือ QR code หรือ โค้ตแบบ 2 มิติ ก่อนอื่นต้องแนะนำให้เพื่อนๆ บางส่วนรู้จัก เจ้า QR code กันก่อน QR code ย่อมาจาก Quick Response หรือการตอบสนองแบบรวดเร็ว เป็น code แบบ 2 มิติ ซึ่งอ่านได้จากเครื่องมือหรือ app ที่อ่าน QR code ได้ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นโทรศัพท์มือถือ หรือ Tablet ข้อมูลใน QR code จะเก็บอะไรได้บ้าง – ตัวอักษร – ตัวเลข QR code เป็นที่นิยมมากกว่า Barcode แบบปกติ เนื่องจากจัดเก็บข้อมูลได้มากกว่า และขนาดที่ไม่ใหญ่มาก นั่นเอง เช่น “1234567890123456789012345678901234567890” Barcode QR code เป็นยังไงกันบ้างครับ ดูแตกต่างอย่างสิ้นเชิงเลยหรือเปล่า เอาหล่ะครับ รู้ที่มาแล้ว ต่อไปก็ต้องรู้ว่านำมาใช้ในห้องสมุดได้อย่างไร – ทำให้ผู้ใช้บริการสามารถเข้าถึงเว็บไซต์ห้องสมุดได้ง่าย – จะอ่าน Review ของหนังสือ หรือ ดาวน์ดหลดตัวอย่างหนังสือไปอ่านก็ทำได้ – แอด Line มาคุย หรือ ปรึกษา หรือ บริการถามตอบกับบรรณารักษ์ก็ได้ – login เข้าระบบห้องสมุดก็สามารถทำได้ – ใช้แทนบัตรสมาชิกห้องสมุดก็ทำได้ – Add fanpage…
หลังจากวันก่อนที่ผมประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับงานประชุมวิชาการ เรื่อง Library and Mobile Technology ก็มีเพื่อนหลายคนสงสัยและถามผมว่า Mobile Technology มันมีประโยชน์ยังไง และห้องสมุดสามารถนำ Mobile device มาให้บริการกับผู้ใช้บริการได้อย่างไร วันนี้ผมจะมาตอบข้อสงสัยดังกล่าว พร้อมอธิบายเรื่องราวเกี่ยวกับ Mobile Technology เพิ่มเติม ก่อนอื่นผมต้องขอยกข้อมูลเรื่องแนวโน้มด้านเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องมาเขียนก่อน คือ ข้อมูลการใช้ Mobile Device ในประเทศไทย เห็นมั้ยครับว่ามีสัดส่วนที่เพิ่มขึ้นมาก อีกไม่นานที่เขาว่ากันว่าจำนวน Mobile Device จะมีจำนวนมากกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ รวมกับ notebook ซะอีก ก็คงต้องรอดูไปอ่ะครับ ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้ Mobile Technology ในห้องสมุด ปี 2011-2012 – มีเว็บไซต์ห้องสมุดที่พัฒนาให้รองรับการอ่านบน mobile device 14% – ห้องสมุดนำ QR code มาใช้ในห้องสมุด 12% – ห้องสมุดมีการพัฒนา application ในการให้บริการ 7% นอกจากการให้บริการดังกล่าวแล้วจริงๆ มีการสำรวจถึงข้อมูลการใช้ Mobile Technology สำหรับห้องสมุดในรูปแบบของ Application อีกว่า มีบริการต่างๆ มากมาย อาทิ – ค้นหาข้อมูลหนังสือในห้องสมุด (Search Catalog) – ต่ออายุการยืมหนังสือผ่าน Application – จองหนังสือผ่านระบบออนไลน์ – ค้นหาหนังสือใหม่ หรือ ชมการแนะนำหนังสือจากเหล่าบรรณารักษ์ – ค้นหาข้อมูลห้องสมุด เช่น ที่ตั้ง แผนที่ เวลาเปิดปิด – อ่าน review หนังสือต่างๆ ในห้องสมุด…
ต้องยอมรับจริงๆ ครับ ว่ากระแสทางด้านเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับอุปกรณ์แบบพกพา (Mobile Device) ไม่ว่าจะเป็น Tablet หรือ Smartphone กำลังมาแรงจริงๆ เกือบทุกวงการก็พยายามปรับตัวให้เข้าสู่โลกยุคสื่อสารไร้พรมแดน รวมไปถึงวงการห้องสมุดและบรรณารักษ์ของเราด้วย ชมรมบรรณารักษ์สถาบันอุดมศึกษา สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย จึงได้จัดงานประชุมสามัญและประชุมวิชาการ ประจำปี 2556 เรื่อง Library and Mobile Technology ลองอ่านรายละเอียดกันต่อได้เลยครับ รายละเอียดการประชุมวิชาการนี้เบื้องต้น ชื่องาน : Library and Mobile Technology วันที่จัดงาน : 8 พฤศจิกายน 2556 สถานที่จัดงาน : ห้องประชุมชั้น 7 สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผู้จัดงาน : ชมรมบรรณารักษ์สถาบันอุดมศึกษา สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ ร่วมกับ สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อนๆ รู้หรือไม่ว่า อัตราการเติบโตของอุปกรณ์แบบพกพาในประเทศไทยและทั่วโลกสูงขึ้นมาก ผู้ใช้บริการของเราสามารถเข้าถึงบริการห้องสมุดหรืออ่านหนังสือได้จากอุปกรณ์ดังกล่าว Mobile Technology มีประโยชน์ต่อวงการห้องสมุดและบรรณารักษ์มากมาย หัวข้อที่เพื่อนๆ จะได้ฟังมีดังนี้ – Happy Library & Happy Mobile – The 21 Century Library Website – Library and Mobile Technology : Step by step – Smart Phone Smart Library แค่เห็นหัวข้อก็รู้สึกได้ว่า น่าสนุกจริงๆ เรื่องต่างๆ เหล่านี้น่าสนใจมากๆ สำหรับการเข้าร่วมงานในครั้งนี้ มีค่าใช้จ่ายเล็กน้อย สมาชิกสมาคมห้องสมุด…
วันนี้ผมขอนำเสนอรายงานฉบับนึงที่น่าสนใจมากเกี่ยวกับความต้องการของผู้ใช้บริการในห้องสมุด รายงานฉบับนี้จัดทำโดย Pew Research Center ซึ่งชี้ให้เห็นว่า “การเข้าถึงเทคโนโลยีแบบฟรีมีความสำคัญกับกลุ่มผู้ใช้บริการของห้องสมุด พอๆ กับหนังสือแบบฉบับพิมพ์และบริการตอบคำถามและช่วยการค้นคว้า” รายงานฉบับนี้มีชื่อว่า “Library Services in the Digital Age” ซึ่งเพื่อนๆ สามารถดาวน์โหลดได้ที่ http://libraries.pewinternet.org/files/legacy-pdf/PIP_Library%20services_Report.pdf การสำรวจข้อมูลเริ่มต้นในช่วงวันที่ 15 ตุลาคม – 10 พฤศจิกายน 2555 สำรวจผ่านโทรศัพท์มือถือ และผู้ที่ให้ทุนในการสำรวจข้อมูลครั้งนี้ คือ มูลนิธิบิลและเมลินดา เกตส์ (Bill & Melinda Gates Foundation) สรุปข้อมูลจากการสำรวจข้อมูลผู้ใช้บริการเกี่ยวกับเรื่องเทคโนโลยีกับห้องสมุด 1. ผู้ใช้บริการใช้บริการอะไรบ้าง… – บริการตอบคำถามจากบรรณารักษ์ออนไลน์ – เข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศและกิจกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้นในห้องสมุด – ลองใช้เครื่องมือใหม่ๆ – เมื่อต้องการเดินทางมาห้องสมุดจะใช้ GPS นำทางมาได้ – ใช้บริการเครื่องยืมคืนหนังสือ / เครื่องเช่าหนังสืออัตโนมัติ ตามจุดที่ให้บริการต่างๆ ในชุมชน – อ่าน review หนังสือ และดูหนังสือแนะนำที่เหมาะกับตัวเอง (Amazon) 2. ผู้ที่ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่ (53%) ไปห้องสมุดหรือเข้าเว็บไซต์ห้องสมุดหรือใช้ app ห้องสมุดเพื่อ… – 73% ค้นหาข้อมูลหนังสือและสื่อ – 73% ยืมหนังสือฉบับพิมพ์ – 54% ค้นหาข้อมูลงานวิจัยหรือค้นหาข้อมูลในเรื่องที่ตนเองสนใจ – 50% ขอความช่วยเหลือจากบรรณารักษ์ – 49% นั่ง อ่าน และเรียนในห้องสมุด – 46% ใช้ฐานข้อมูลงานวิจัย – 41%…
ตามสัญญาครับว่านายห้องสมุดจะมารีวิว Application ที่น่าสนใจและเกี่ยวข้องกับชาวห้องสมุดเดือนละ 1 app เดือนมกราคมนี้ ผมขอแนะนำ Application ของห้องสมุดไทยแห่งหนึ่ง ต้องบอกว่าเป็น App แรกของห้องสมุดเมืองไทยเลยก็ว่าที่ได้ App นี้มีการรวบรวมสื่อสาระการเรียนรู้ที่น่าสนใจมากมาย App นี้เป็นของอุทยานการเรียนรู้ หรือ TKpark นั่นเอง ก่อนอื่นต้องขอเกริ่นย้อนหลังไปสักนิดว่า จริงๆ แล้ว App นี้ออกมานานพอควรแล้ว แต่เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมามีการอัพเดทข้อมูลและสื่อใหม่ๆ ลงมาเพียบ ดังนั้นจึงต้องขอพูดถึงสักหน่อยว่ามีอะไรเด็ดๆ บ้าง TKapp สามารถดาวน์โหลดได้ฟรีทั้งบนระบบปฏิบัติการ IOS หรือ Android เพียงแค่ลองค้นคำว่า “TKpark” หรือ “TKapp” ลงไปใน Apple stroe หรือ Google play Content ที่มีอยู่ใน App นี้ ได้แก่ 1. วัตถุเล่าเรื่อง (จำนวน 3 เล่ม) 1.1 กินอยู่อย่างไทย 1.2 ปัจจัย 4 ของชีวิต 1.3 คนก่อนประวัติศาสตร์บนดินแดนไทย 2. หนังสือเสียง (จำนวน 20 เรื่อง) 2.1 เด็กหญิงแก้มใสกับไร่ผัก 2.2 ยายกะตา 2.3 เมืองน่าอยู่ที่หนูรัก 2.4 ซีงอ เจ้าป่าผู้กล้าหาญ 2.5 ดอกสร้อยสุภาษิต 2.6 เมืองขวานทอง 2.7 ยิ้มของหนูดี 2.8 กระต่ายสามพี่น้อง 2.9 หนูแป้งแปลงขุมทรัพย์ 2.10 ความฝันของชะเอม 2.11 เพื่อนรักจากต่างดาว 2.12…