Libraryhub

วันนี้มีโอกาสได้อ่านเรื่องเทคโนโลยีที่เกี่ยวกับห้องสมุดมากเป็นพิเศษ (เพราะต้องเตรียมบรรยายเกี่ยวกับเรื่องนี้ในช่วงเดือนธันวาคมนี้) เว็บไซต์หนึ่งที่น่าสนใจและผมอ่านประจำ คือ http://www.techsoupforlibraries.org/ ซึ่งหัวข้อที่ผมขอหยิบมาเขียนและเล่า คือ Your Top 5 Library Technology Topics โดย Ariel Gilbert-Knight เขาพูดถึง Topic ที่น่าสนใจของรายการ Webinar ใน TechSoup for Libraries 5 เรื่องที่ต้องตามดู ซึ่งหากใครสนใจผมขอนำ link วีดีโอทั้ง 5 ลงไว้ให้ตามดูด้วยนะครับ

วันนี้ได้เข้ามาดูเว็บไซต์ The bookpal แล้วเจอไอเดียดีๆ เกี่ยวกับการจัด Display หนังสือในห้องสมุด (ดูไอเดียการตกแต่งห้องสมุดเด็ก) เลยอยากนำมาแชร์ให้ชม ดูแล้วคิดอย่างไรแสดงความคิดเห็นทิ้งไว้ได้ด้านล่างเลยครับ ตัวอย่างไอเดียแนวๆ ในการตกแต่งห้องสมุดโรงเรียน 1) ป้ายสถานที่ท่องเที่ยว หรือ เมืองวรรณกรรม – ทางนี้เป็นเมือง Narnia ทางนั้นเป็นเมือง The Shire ความเห็นส่วนตัว : ดูสนุกและทำให้อยากรู้จักเมืองนั้นๆ ผ่านวรรณกรรมมากๆ 2) แผนที่การอ่าน หรือ โลกการอ่าน – ท่องเที่ยวไปพร้อมกับเรื่องราวในหนังสือ โลกของความเป็นจริงสามารถเชื่อมโลกนิยายได้ ความเห็นส่วนตัว : คล้ายๆ การเดินตามรอยดาราอ่ะ แต่ได่ประสบการณ์อีกแบบ 3) คุณครูในโรงเรียนนี้ชอบอ่าน มาเดาดูสิว่าใครเป็นใคร??? – นำภาพคุณครูในโรงเรียนพร้อมหนังสือเล่มโปรด แล้วมาให้เด็กๆ ทาย ความเห็นส่วนตัว : เริ่มต้นดีถ้าครูเป็นนักอ่าน เด็กๆ ก็จะเป็นนักอ่านได้ 4) เดาสิว่านี้คือตัวอะไร – นำภาพตัวละครชื่อดังมาทำเป็นเงาแล้วให้เด็กๆ ทายว่าคือตัวอะไรแล้วเชื่อมโยงกับหนังสือ ความเห็นส่วนตัว : อันนี้แอบยากนะ แต่ถ้าได้อ่านหนังสือแล้วชอบบางทีแค่เห็นเงาก็รู้แล้วว่าคือใคร 5) จับคู่หนังสือ หรือ เลือกเดทกับหนังสือ – นำหนังสือมาห่อปกพร้อมเขียนคุณลักษณะของหนังสือ เพื่อให้ผู้ใช้มาเลือกไปเดท ความเห็นส่วนตัว : อันนี้ชอบมากๆ เพราะเราจะเจอหนังสือที่เราชอบ เสมือนเจอคู่แท้ของเรา ยังมีไอเดียอีก 2-3 อย่างเช่น บอร์ดนิทรรศการบรรทัดแรกของหนังสือ / นิทรรศการหนังสือที่คุณครูชอบ / นิทรรศการที่เด็กๆ เล่นได้ผ่าน LEGO ผมว่าแต่ละไอเดียดูดีและห้องสมุดโรงเรียนในเมืองไทยน่าจะนำมาทำได้ไม่ยากเลย เอาเป็นว่าถ้าอยากดูรายละเอียดเพิ่มเติม ตามไปอ่านต่อได้ที่ http://blog.book-pal.com/education/get-inspired-amazing-school-library-ideas

วันนี้ขอนำกรณีศึกษาจากเหตุการณ์จริงของห้องสมุดแห่งหนึ่งมาให้อ่าน ซึ่งวันนั้นผมก็เข้าไปอยู่ในเหตุการณ์บังเอิญในครั้งนี้ด้วยเช่นกัน ลองอ่านแล้วนึกภาพเหตุการณ์ไปพร้อมๆ กันนะครับ ——————– ช่วงเย็นของวันทำงาน ณ ห้องสมุดแห่งหนึ่ง ผมกำลังยืนคุยกับพี่บรรณารักษ์คนหนึ่งเพื่อสอบถามเกี่ยวกับงานบริการของห้องสมุดอยู่นั้นเอง มีผู้ใช้บริการท่านหนึ่งเดินตรงเข้ามาหาบรรณารักษ์แล้วกระซิบเบาๆ ว่า “พี่ครับ มีผู้ใช้บริการท่านหนึ่งกำลังฉีกหนังสือพิมพ์ของห้องสมุดอยู่ รีบไปดูหน่อยครับ” ผมและบรรณารักษ์ท่านนั้นตกใจมาก ต้องหยุดการสนทนาต่างๆ ลงและรีบไปดูตามที่ผู้ใช้บริการท่านนั้นบอก ณ พื้นที่นั่งอ่านหนังสือ ผู้ใช้บริการวัยกลางคนกำลังนั่งฉีกหนังสือพิมพ์ น่าจะประมาณ 6 -7 ฉบับ เห็นจะได้ พอเห็นบรรณารักษ์เดินเข้ามาเขาก็หยุดฉีก พอกับสนทนากันดังนี้ ผู้ใช้บริการวัยกลางคน : มีอะไรหรือครับ บรรณารักษ์ : หนังสือพิมพ์นี้เป็นของห้องสมุดนี่ครับ ทำไมถึงฉีกออกมาแบบนี้หล่ะครับ ผู้ใช้บริการวัยกลางคน : อ้าว หนังสือพิมพ์ของห้องสมุดฉีกไม่ได้หรอ บรรณารักษ์ : ไม่ได้ครับ ถ้าทำลายทรัพย์สินของห้องสมุดจะต้องโดนปรับนะครับ ผู้ใช้บริการวัยกลางคน : งั้นผมขอโทษแล้วกัน ไม่ทราบกฎนี้เลย เพิ่งเคยเข้าห้องสมุดนี้ครั้งแรกครับ ยกโทษให้หน่อยแล้วกัน บรรณารักษ์ : ไม่ได้ครับ เพราะฉบับที่คุณฉีกเป็นหนังสือพิมพ์ที่มีผู้เข้ามาใช้เยอะเหมือนกัน และกฎก็ต้องเป็นกฎ ยังไงก็ขอเชิญตามมาที่เคาน์เตอร์ด้วยครับ ผมซึ่งอยู่ในเหตุการณ์ก็ได้แต่อึ้ง กับบทสนทนาของชายวัยกลางคนคนนั้น “ไม่ทราบกฎนี้เลย เพิ่งเคยเข้าห้องสมุดที่นี่ครั้งแรก” เอ๊ะ แล้วห้องสมุดที่อื่น เขาอนุญาตให้ฉีกกันหรือครับ…. บทสรุปของเรื่องนี้ คือ ชายวัยกลางคนเสียค่าปรับ ห้องสมุดต้องนำกระดาษที่ถูกฉีกมาซ่อมแซมเพื่อให้บริการต่อ ….

อย่างที่เรารู้ๆ กันนะครับว่า “ค่าปรับ” เมื่อเวลาลูกค้ามาคืนหนังสือเกินกำหนด มันไม่ใช่ “รายได้” ที่ห้องสมุดพึงปรารถนา …. (เราไม่ได้เห็นแก่รายได้แบบนี้) หลายๆ ห้องสมุดในต่างประเทศจึงคิดวิธีเพื่อจัดการกับ “ค่าปรับ” ซึ่งมีวิธีหนึ่งที่ผมรู้สึกว่าชอบมากๆ นั่นคือ “Food for Fines” ห้องสมุดหลายๆ แห่งเปลี่ยนจากการเก็บค่าปรับหนังสือจาก “เงิน” มาเป็น “อาหาร” “ให้ผู้ใช้บริการที่ยืมหนังสือเกินกำหนดถูกปรับโดยจ่ายเป็น อาหาร” โครงการนี้ไม่ได้จัดกันทั้งปีนะครับ แต่ละห้องสมุดก็จะกำหนดช่วงเวลาไม่เหมือนกัน บางแห่งใช้เวลา 1 เดือน บางแห่งใช้เวลา 1 สัปดาห์ อันนี้แล้วแต่เลยครับ สิ่งที่ห้องสมุดจะได้ คือ หนังสือที่บางทีผู้ใช้ยืมไปลืมไปแล้ว และแน่นอน “อาหาร” เพื่อนำไปมอบให้เด็กๆ หรือคนเร่ร่อน หรือ…. สิ่งที่ผู้ใช้บริการจะได้ คือ แทนที่จะต้องจ่ายค่าปรับแพงๆ ก็จ่ายในรูปแบบอื่นแทน และนอกจากนั้นยังได้ทำบุญร่วมกับห้องสมุด ส่งความปรารถนาดีให้ผู้อื่นด้วย จากรายงานของแต่ละห้องสมุดนอกจากคนที่ต้องเสียค่าปรับด้วยอาหารแล้ว ยังมีผู้ใช้ที่ไม่ต้องเสียค่าปรับ นำอาหารมามอบเพื่อร่วมบุญด้วย เอาเป็นว่าการจัดการกับค่าปรับแบบนี้ เพื่อนๆ ว่าดีมั้ยครับ Credit : Youtube greenelibrary Victoria de la Concha IMAGE : Cumberland Public Libraries

ก่อนสงกรานต์ผมและทีมห้องสมุดมารวยมีโอกาสที่จะทำการเช็คสต็อคหนังสือในห้องสมุด ในระหว่างดำเนินการอยู่นั่นเอง ก็คิดขึ้นมาได้ว่า… น่าจะมีการเก็บข้อมูลหนังสือที่หายมากที่สุดเพื่อใช้เป็นแนวทางป้องกันในอนาคตสักหน่อย

การบรรยายหัวข้อสุดท้ายของงานประชุมวิชาการสมาคมห้องสมุดประจำปี 2558 หัวข้อ “สงครามข้อมูลในยุค Social Media” โดยอาจารย์ยืน ภู่วรวรรณ —————————————————

Session นี้เป็น Session ที่ผมเป็นผู้ดำเนินรายการบนเวที วิทยากรหลักของการเสวนานี้ คือ คุณชมัยภร (แสงกระจ่าง) บางคมบาง และ คุณบุญเลิศ อรุณพิบูลย์ เสวนานี้จะมันส์แค่ไหน มาอ่านได้เลยครับ ————————————————————————————————