Libraryhub – ห้องสมุด ณ ฮับ

เมื่อมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาในห้องสมุด บรรณารักษ์ก็ควรยอมรับและปรับตัวให้เข้ากับสิ่งใหม่ๆ เหล่านั้น
ซึ่งสิ่งใหม่ๆ ที่เข้ามาในห้องสมุดไม่ว่าจะเป็นเรื่อง กระบวนการทำงาน การบริหารงาน รวมถึงเทคโนโลยี
ผมว่ามันก็ต้องมีเหตุผลของการที่ทำสิ่งใหม่เข้ามา ซึ่งน่าจะเป็นสิ่งที่ดี หรือไม่ก็แก้ปัญหาเดิมๆ ได้

และแน่นอนครับว่าการเปลี่ยนแปลงบางอย่างก็ทำให้บรรณารักษ์บางส่วนไม่พอใจ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องของงานไอที
คำถามหลักที่จะต้องเจอต่อมาคือ “ทำไมถึงไม่ยอมรับหรือเปลี่ยนไปใช้เทคโนโลยีใหม่ๆหล่ะ”

คำตอบของคำถามนี้อยู่ในแผนภาพด้านล่างนี้ครับ

ภาพนี้เป็นภาพจากบล็อก http://13c4.wordpress.com ซึ่งพูดถึงเรื่อง “50 เหตุผลที่ไม่ยอมเปลี่ยน”

ในภาพอาจจะมองไม่ค่อยเห็น เอาเป็นว่าผมขอยกตัวอย่างมาสักเล็กน้อยแล้วกัน

– It’s too expensive
(มันแพงมาก – สงสัยผู้บริหารจะเป็นคนพูด)

– I’m not sure my boss would like it
(ฉันไม่มั่นใจว่าหัวหน้าของฉันจะชอบมัน – ตัดสินใจแทนผู้บริหารซะงั้น)

– We didn’t budget for it.
(พวกเราไม่มีงบประมาณสำหรับมัน – ไม่มีทุกปีเลยหรอครับ)

– Maybe Maybe not.
(อาจจะ หรือ อาจจะไม่ – ยังไม่ได้คิดอะไรเลย ก็ไม่ซะแล้ว)

– It won’t work in this department.
(มันไม่ใช่งานในแผนกเรา – แล้วตกลงเป็นงานของแผนกไหนหล่ะ)

– We’re waiting for guidance on that.
(พวกเรากำลังคอยคำแนะนำเกี่ยวกับเรื่องนี้อยู่ – แล้วตกลงอีกนานมั้ยหล่ะครับ)

– It can’t be done.
(มันไม่สามารถทำได้หรอก – แล้วคุณรู้ได้ไงว่าทำไม่ได้ ลองแล้วหรอ)

นี่ก็เป็นเพียงตัวอย่างเล็กๆ น้อยๆ จากแผนภาพนี้เท่านั้นนะครับ
เอาเป็นว่าเหตุผลบางอย่างในแผนภาพ ผมคิดว่าเป็นเหตุผลที่ยังฟังไม่ขึ้นเท่าไหร่นะ

แต่ที่เอามาให้เพื่อนๆ ดูนี่ ไม่ได้หมายความว่าจะตำหนิหรือว่าอะไรใครหรอกนะครับ
เรื่องนี้อาจจะเป็นแค่ความคิดเห็นส่วนตัวของผมเอง แล้วเพื่อนๆ หล่ะคิดอย่างไรกับเรื่องเทคโนโลยีใหม่ๆ ในห้องสมุดบ้าง

เรื่องนี้เป็นเรื่องเก่าที่ผมเขียนตั้งแต่ปี 2008 วันนี้กลับมานั่งอ่านรายงานที่ทำแล้วคิดถึง
ก็เลยขอนำข้อมูล “รายงานเรื่องการพัฒนาระบบห้องสมุดอัตโนมัติสวนหนังสือเจริญกรุง” มาเล่าใหม่

ในปี 2008 ช่วงนั้นผมเรียน ป โท เทอมที่สี่ครับ หนึ่งในวิชาที่เรียน คือ “IT Project”
ซึ่งรายงานของวิชานี้เป็นรายงานกลุ่ม ให้เราศึกษาระบบงานของหน่วยงานที่ไหนก็ได้แล้วนำมาวิเคราะห์
นอกจากนี้ให้คิดโครงการใหม่ๆ ที่เกี่ยวกับไอทีไปเสนอหน่วยงานแห่งนั้นๆ ด้วย

หน่วยงานที่ผมเลือก คือ สวนหนังสือเจริญกรุง
โครงการที่ผมทำชื่อ “การพัฒนาระบบห้องสมุดอัตโนมัติสวนหนังสือเจริญกรุง”
เนื่องจากการพัฒนาระบบห้องสมุดเป็นงานที่คนไอทีหลายๆ คนอยากจะทำ

การทำรายงานก็เริ่มจากการศึกษาข้อมูลทั่วๆ ไปของห้องสมุดก่อนซึ่งจากการอ่านในเว็บไซต์เราได้ข้อมูลไม่เพียงพอต่อการนำมาวิเคราะห์ ดังนั้นจึงต้องลงพื้นที่เพื่อไปศึกษาถึงสถานที่จริง

วันนั้นผมกับเพื่อนๆ ก็เดินทางไปที่ สวนหนังสือเจริญกรุง
และเริ่มแบ่งงานกันทำ บางส่วนสัมภาษณ์บรรณารักษ์ บางส่วนสำรวจห้องสมุด บางส่วนก็จำลองเป็นผู้ใช้บริการ

การเก็บข้อมูลวันนั้นที่ไปสวนหนังสือเจริญกรุงก็นับว่าได้ข้อมูลที่ดี และเพียงพอต่อการวิเคราะห์ระบบเป็นอย่างมาก
ไม่ว่าจะเป็น นโยบาย, ปัญหา, กิจกรรม, การจัดหา, และความต้องการด้านไอที
เจ้าหน้าที่บรรณารักษ์ใจดีตอบให้ทุกข้อ โดยไม่มีบ่นเลย เลยต้องขอขอบคุณ ณ ที่นี้อีกครั้ง

เมื่อได้ข้อมูลแล้วผมก็นำข้อมูลมาทำรายงานและเตรียมนำเสนอ ซึ่งข้อมูลทั้งหมดมีดังนี้
– รายละเอียดทั่วไปขององค์กร
– การวิเคราะห์ปัญหาของระบบการทำงานในปัจจุบัน (Cause and Effect Diagram)
– ที่มาของโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั่วไป (SWOT Analysis)
– วัตถุประสงค์โครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– ขอบเขตของโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– ข้อกำหนดในการเลือกใช้เทคโนโลยี
– งบประมาณที่จัดเตรียมไว้
– Context Diagram ของระบบสารสนเทศ
– แผนการดำเนินงาน
– Work Breakdown Structure
– Hardware และ Software Specifications
– ข้อมูลทั่วไปของ Software
– การส่งมอบงาน
– เงื่อนไขการรับประกันระบบ
– การควบคุมคุณภาพของโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– การจัดการความเสี่ยงของโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– ตัวอย่างการใช้งานโปรแกรม
– บทเรียนที่ได้รับจากโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ
– บทสรุปของโครงการห้องสมุดอัตโนมัติ ฯ

ในส่วนเนื้อหาผมไม่ขอนำมาลงในบล็อกนะครับเนื่องจากมันยาวมาก เดี๋ยวบล็อกผมจะยาวเป็นกิโลไปซะก่อน

หลังจากที่นำเสนอข้อมูลในชั้น เพื่อนๆ หลายๆ คนมาสอบถามเรื่องระบบห้องสมุดกันนอกรอบมากมาย
ซึ่งผมเองก็แปลกใจและไม่คิดว่าจะมีคนสนใจเยอะขนาดนี้ ได้ความมาว่า
“ใครพัฒนาระบบห้องสมุดได้ก็สามารถพัฒนาระบบงานอื่นๆ ได้ด้วย เพราะระบบห้องสมุดมีเรื่อองที่ซับซ้อนมากมาย”

เอาเป็นว่าต้องขอบอกเลยว่า “ผลเกินคาดครับงานนี้”

ห้องสมุดในอเมริกาหลายๆ แห่งมีความน่าสนใจในหลายๆ เรื่องมาก
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสถาปัตยกรรม เรื่องการบริหารจัดการ เรื่องเทคโนโลยีในห้องสมุด
ถ้ามีโอกาสสักครั้งในชีวิต ผมก็อยากไปชมห้องสมุดในต่างประเทศบ้าง
ในระหว่างนี้ผมคงยังไม่ได้ไปหรอก เพราะงั้นวันนี้ผมขอเขียน list ทิ้งไว้ก่อนแล้วกัน

ก่อนอื่นผมก็คงต้องค้นหาห้องสมุดดีๆ ก่อนสินะ ว่าแล้วก็เปิดเว็บไซต์ค้นข้อมูลทั้งที
และแล้วผมก็เจอบทความนึง “10 great places to take a library tour”
ซึ่งอยู่ในเว็บไซต์ USATODAY คอลัมน์ Travel เอาเป็นว่าต้องขอจดไว้ใน list นี้เลย

ห้องสมุด 10 แห่งที่น่าสนใจสำหรับการไปเที่ยวชม มีดังนี้

1. New York Public Library

ห้องสมุดประชาชนแห่งนี้ผมไม่พลาดแน่ๆ เพราะห้องสมุดแห่งนี้ได้ชื่อเรื่องของการจัดกิจกรรมแบบใหม่ๆ และการใช้สื่อสังคมออนไลน์มากมาย แถมเป็นห้องสมุดที่มีสถาปัตยกรรมงดงามมากมาย สัญลักษณ์ของห้องสมุดแห่งนี้คือ “สิงโต” นั่นเอง

2. Fayetteville Public Library

ห้องสมุดประชาชนแห่งนี้ขึ้นชื่อว่าเป็นห้องสมุดที่ได้รับการออกแบบให้อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมากๆ Green Library

3. Seattle Central Library

ไปอเมริกาทั้งทีต้องไปที่นี่ให้ได้ เพราะห้องสมุดที่มีการออกแบบอาคารสุดทันสมัยแถมสอดคล้องกับการทำงานของบรรณารักษ์ ห้องสมุดแห่งนี้ผมเขียนถึงหลายครั้งแล้วก็เลยอยากไปเป็นพิเศษ

4. Geisel Library, University of California-San Diego

ห้องสมุดแห่งนี้ผมก็เคยเขียนลงบล็อกแล้วเช่นกัน ห้องสมุดแห่งนี้รูปลักษณ์อาคารดูแปลกๆ แต่ภายในสามารถตอบสนองผู้ใช้บริการได้แบบสุดยอดมาก

5. Thomas Jefferson Building, Library of Congress

ห้องสมุดที่ใหญ่ที่สุดของโลกไม่ไปคงเสียดายแย่เลยเนอะ แถมไปดูต้นฉบับการจัดหมวดหมู่แบบ LC ด้วย

6. Weippe Public Library

ห้องสมุดแห่งนี้ผมไม่เคยได้ยินชื่ออ่ะ แต่ก็ลองไปค้นข้อมูลดูแล้ว พบว่ารูปลักษณ์อาคารก็ไม่ได้ดูเด่นอะไร แต่ห้องสมุดแห่งนี้เด่นเรื่องการสร้างชุมชน แถมด้วยการให้บริการ WIFI & CELL PHONE HOTSPOT

7. Harold Washington Library Center, Chicago Public Library

ห้องสมุดแห่งนี้ดูรูปแล้วตอนแรกนึกว่าเป็นห้องสมุดในเมืองจีน ยิ่งได้รู้ว่าห้องสมุดแห่งนี้เด่นเรื่องการจัดนิทรรศการยิ่งน่าไปดูมากๆ

8. Boston Athenaeum

ห้องสมุดแห่งนี้เป็นห้องสมุดที่ยังคงเน้นการจัดตกแต่งภายในด้วยศิลปะ รูปปูนปั้น และภาพเขียนโบราณมากมาย เข้าไปแล้วจะได้ความรู้สึกของห้องสมุดแบบเก่าๆ ได้ดีมาก

9. Deadwood Public Library

ห้องสมุดแห่งนี้คล้ายๆ กับห้องสมุดที่ 8 คือเน้นบรรยากาศภายในห้องสมุดดูเก่าๆ และมีมนต์ขลังดี

10. Central Denver Public Library

ห้องสมุดแห่งนี้เห็นรูปแล้วชอบมากเพราะมีศิลปะอยู่รายรอบห้องสมุด โดยเฉพาะการตกแต่งอาคาร และการออกแบบสถาปัตยกรรม เอาเป็นว่าก็สวยไปอีกแบบ

เป็นไงกันบ้างครับห้องสมุดทั้ง 10 แห่ง บางแห่งผมก็เคยได้ยินมาเยอะ
แต่ก็มีห้องสมุดบางแห่งที่ยังไม่ค่อยรู้จักเลย เอาเป็นว่าสักวันคงต้องไปเยือนจริงๆ สักที