อาหารสมองยามเย็นวันนี้มาจากการอ่านนิตยสาร Business+ ฉบับเดือนกันยายน 2562 ซึ่งมีคอลัมน์หนึ่งที่ทำให้ผมต้องหยุดอ่าน คอลัมน์นี้ คือ Management Strategies ซึ่งเขียนเรื่อง “ยุคนี้ (อยู่ให้) รอด ด้วยความขี้สงสัย” และเขียนโดยคุณอริญญา เถลิงศรี (MD ของ SEAC) “ความขี้สงสัย” คือบ่อเกิดแห่งปัญญา อุปนิสัยพื้นฐานของมนุษย์ตั้งแต่เด็กจนโตเรามักจะชอบตั้งคำถามว่า “ทำไม” อยู่เสมอ
ช่วงนี้หลายห้องสมุดกำลังอยู่ในสภาวะที่งุนงงกับบรรดา Buzzword มากมาย และหนึ่งใน Buzzword ที่ได้ยินกันมากๆ คือ Big Data หรือ ข้อมูลขนาดใหญ่ ว่าแต่ข้อมูลในห้องสมุดมีอะไรที่เรียกว่า Big Data บ้าง — คำตอบ คือ ไม่มีข้อมูลที่ขนาดใหญ่แบบนั้นอยู่จริงในห้องสมุดเพียงแห่งเดียว (แต่ถ้าบอกว่าข้อมูลของการใช้ห้องสมุดทั้งประเทศ หรือ ถ้าห้องสมุดทุกแห่งในประเทศเชื่อมโยงกันแล้ว อาจจะมี Big Data จริงๆ ก็ได้) ถ้าอย่างนั้นห้องสมุดไม่จำเป็นต้องสนใจเรื่อง Data หรือครับ? คำตอบ คือ ไม่ครับ ยังไงก็ต้องสนใจอยู่ดี และปัจจุบัน Data Driven Business หรือ การขับเคลื่อนธุรกิจด้วยข้อมูลกำลังเป็นอีกประเด็นที่น่าสนใจ
วันนี้ได้อ่านบทความ “What makes a successful informal learning space?” แล้วรู้สึกว่าเป็นบทความที่สั้นแต่ได้ใจความที่ลึกซึ้งพอสมควร แถมชี้คุณลักษณะของการทำ “พื้นที่ในการเรียนรู้นอกระบบ” หรือ “Informal Learning Space” ได้อย่างดี ที่มาของบทความนี้มาจากบทความที่ตีพิมพ์ใน “New Review of Academic Librarianship” ของ Taylor & Francis Online ซึ่งผู้เขียน Deborah Harrop และ Bea Turpin นำกรณีศึกษาจาก Sheffield Hallam University มาเป็นข้อมูลตั้งต้น
หากคิดว่าหนังสือเล่มนี้น่าเบื่อกรุณาออกจากหน้านี้ไปได้เลยครับ เพราะสิ่งที่ผมกำลังจะเล่าต่อจากนี้ มันคือความตื่นเต้นที่ผมได้อ่านหนังสือเล่มนี้ตลอดสองวันที่ผ่านมา…. โลกของการจัดหมวดหมู่หนังสือในวงการบรรณารักษ์ไม่ว่าจะเป็น “การจัดหมวดหมู่หนังสือระบบดิวอี้” “การจัดหมู่หนังสือแบบหอสมุดรัฐสภา” “การจัดหมวดหมู่หนังสือทางการแพทย์” ล้วนแล้วแต่มีจุดกำเนิดมาอย่างยาวนาน ซึ่งนั่นอาจเป็นแนวทางที่ดีที่สุดในยุคนั้น และเราก็ใช้ระบบเหล่านั้นมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งนั่นอาจเป็นแนวทางที่ดีที่สุดในยุคนั้น และเราก็ใช้ระบบเหล่านั้นมาจนถึงปัจจุบัน การจัดหมวดหมู่หนังสือที่กล่าวมาเริ่มถูกผู้ใช้บริการถามถึงบ่อยขึ้นเรื่อยๆ ว่า “มันยังเป็นการจัดหนังสือที่ยังเหมาะสมกับบริบทในปัจจุบันหรือไม่” และ “บางห้องสมุดใช้ดิวอี้ แบบห้องสมุดใช้แอลซี จริงๆ แล้วมีเงื่อนไขใดในการนำระบบดังกล่าวมาใช้”
วันนี้เปิด Youtube เพื่อหาแรงบันดาลใจในการทำห้องสมุด ปรากฎว่าเจอวีดีโอนี้ “A Building Shaped by Light Austin Central Library” ซึ่งความน่าสนใจคือ เป็นภาพยนตร์สารคดีแบบสั้นที่ได้รางวัลที่ 3 ของ AIA Film Challenge 2019 อีกความน่าสนใจ คือ ตัวห้องสมุดแห่งนี้ = 1 ใน 6 ห้องสมุดที่ได้รับรางวัล “AIA/ALA Library Building Awards 2018”อ่านข่าวได้จาก https://library.austintexas.gov/press-release/austin-central-library-wins-library-2018-aiaala-library-building-award-461312
วันนี้ขอนำสถิติที่น่าสนใจของวงการห้องสมุดโลกมาให้เพื่อนๆ อ่าน “ทราบหรือไม่ครับว่า “ห้องสมุดประชาชน หรือ Publib library เมืองไหนที่มีจำนวนการยืมหนังสือสูงที่สุดในโลก ข้อมูลจาก World Economic Forum” วันนี้ผมไปเจอข้อมูลนี้ที่เว็บไซต์ของ World Economic Forum ในเรื่อง “Where do libraries loan out the most books?” ซึ่งที่มาของข้อมูลก็มาจากเว็บไซต์ statista ซึ่งทาง World Economic Forum ก็รวบรวมและดึงเฉพาะการยืมหนังสือในห้องสมุดของประเทศต่างๆ (ข้อมูลบางประเทศอัพเดทถึงปี 2018 แต่บางประเทศยังอัพเดทไม่ถึงปี 2018 และหนักกว่านั้นคือไม่อัพเดทตั้งแต่ปี 2013 ก็มี) แต่เพื่อให้เห็นภาพรวมจึงได้ทำข้อมูลออกมาตามภาพด้านล่างนี้
เช้านี้ได้มีโอกาสมานั่งจิบกาแฟ อ่านนิตยสารแจกฟรี (Free Magazine) ในร้านกาแฟ เลยหยิบมาเล่มหนึ่ง ชื่อว่า “MICE Spotlight” ที่เน้นเนื้อหาเกี่ยวกับวงการ MICE ในบ้านเรา (MICE ย่อมาจาก Meetings, incentives, conferencing, exhibitions — กล่าวง่ายๆ ว่าเป็นธุรกิจที่เกี่ยวกับการจัด Event) ซึ่งภายในนิตยสารฉบับนี้ ผมได้เจอคอลัมน์หนึ่งที่ทำให้ต้องหยุดและอ่าน นั่นคือ “MICE SPOTLIGHT” ซึ่งในฉบับนี้ได้นำเสนอเรื่อง “Fulfill the moment : Playing with feeling…a list of techniques to create immersive experiences” หรือ แปลเป็นไทยว่า “เล่นกับความรู้สึก เทคนิคสร้างประสบการณ์ตราตรึงใจ“
หากกล่าวถึง Trend ด้านเทคโนโลยีที่น่าสนใจกับงานห้องสมุด หนึ่งในบรรณารักษ์ที่ผมตามอ่าน คือ “David Lee King” ซึ่งเขาจะอัพเดทและทำสไลด์เรื่องนี้ทุกปี (และผมก็ชอบนำมาใช้ประกอบการบรรยายบ่อยครั้ง) ปีก่อนๆ เพื่อนๆ สามารถอ่านในบล็อกของผมย้อนหลังได้ แต่ปีนี้ 2019 มาอ่านในเรื่องนี้กันดีกว่า ก่อนอื่นผมขอแนะนำ “David Lee King” ให้ทุกท่านได้รู้จักกันก่อน
วันก่อนได้ไปบรรยายเรื่อง “ความท้าทายของห้องสมุดและวิชาชีพสารสนเทศ” ให้เด็ก ป. โทฟัง หนึ่งในหัวข้อที่ผมต้องพูดถึงก็คือทักษะที่จำเป็นสำหรับอนาคต “วันนี้ผมไม่ได้บอกว่าพวกเราไม่มีทักษะหรือความรู้ แต่ทักษะหรือความรู้บางอย่างมันหมดอายุไปแล้ว ตอนนี้ไม่สามารถใช้ได้ 100% เราจำเป็นต้อง Unlearn Relearn และ Learn อะไรใหม่ๆ ตลอดเวลา“ อยากให้อ่านบทความของ ดร.สันติธาร เสถียรไทย “ความรู้ของเรามี “ชีวิต” เหลืออีกกี่ปี“ https://www.the101.world/how-long-does-skills-last/ กลับมาเข้าเรื่องของเรากันนิดนึง วันนี้บังเอิญไปเจอเรื่องเดียวกับที่ผมบรรยายก็เลยขอนำมาโพสให้อ่านต่อเกี่ยวกับ “10 ทักษะที่จำเป็นสำหรับอนาคต” เราลองไปอ่านสรุปกันว่ามีอะไรบ้าง
ค้นเจอใน YouTube เลยอยากเอามาให้เพื่อนๆ ฟังและทำความเข้าใจ เสียงสัมภาษณ์ รายการ “หยิบมาถก ยกมาคุย” สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย FM 101.5 MHz. ตอน : สิทธิส่วนบุคคลในงานห้องสมุดและจดหมายเหตุ วิทยากร : ผศ.ดร.นคร เสรีรักษ์ อาจารย์ประจำวิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผู้ก่อตั้ง privacy thailand และผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ออกอากาศ : วันที่ 1 สิงหาคม 2562 ผู้ดำเนินรายการ : นายประจักษ์ มะวงสา