นานๆ ทีจะมีเวลามานั่งอ่านและรีวิวหนังสือ วันนี้ขอเลือกหนังสือเรื่อง “Innovation in Public Libraries” หรือ “นวัตกรรมในห้องสมุดประชาชน” (คิดว่าน่าจะเป็นเรื่องเบาๆ นะครับ) และบรรณารักษ์น่าจะหยิบแนวคิดไปใช้ได้บ้าง ข้อมูลทั่วไปของหนังสือเล่มนี้ชื่อเรื่อง : Innovation in Public Libraries: Learning from International Library Practiceผู้แต่ง : Kirstie NicholsonISBN : 9780081012765ปีพิมพ์ : 2017จำนวนหน้า : 158 หน้า
วันนี้ได้อ่านหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ (8 พ.ย. 62) คอลัมน์ Think Marketing Weapon โดย รศ.ดร.กฤตินี ณัฏฐวุฒิสิทธิ์ (Sasin) เรื่อง “จินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม” พออ่านจบรู้สึกว่าเป็นประโยชน์มากๆ เลยขอนำมาเล่าให้เพื่อนๆ อ่าน Keywork : จินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม เป็นคำที่ผมเชื่อว่าหลายๆ คนน่าจะเข้าใจความหมาย แต่มันเชื่อมโยงกันอย่างไร เรามาดูกันทีละคำเลยครับ
การศึกษาพฤติกรรมของผู้ใช้บริการไม่ใช่เรื่องใหม่อย่างที่คิดหรอกนะครับ เริ่มต้นผมคงต้องเกริ่นว่าเรื่องนี้นักวิจัย นักวิชาการทำกันมานานแล้ว ซึ่งการจะทำความเข้าใจผู้ใช้บริการได้ เริ่มมาจากการเก็บข้อมูลแล้วนำข้อมูลต่างๆ มาวิเคราะห์ แล้วนำมาทำความเข้าใจว่าที่ผู้ใช้มีพฤติกรรมแบบนั้นแบบนี้เป็นเพราะปัจจัยนู้นนี่นั่น…. ผมลองค้นใน Google เล่นๆ พบงานวิจัย / งานวิทยานิพนธ์ที่ทำการศึกษาพฤติกรรมของผู้ใช้บริการในห้องสมุดมากมาย เช่น
ห้องสมุด ไม่ใช่ “ห้องเก็บหนังสือ” หรือ “โกดังหนังสือ” หรือ “ห้องอ่านหนังสือ” เพียงอย่างเดียวอีกแล้ว หนึ่งในภารกิจของห้องสมุดที่เราปฏิเสธไม่ได้ คือ “การเป็นแหล่งเรียนรู้” ซึ่งการเรียนรู้ก็ไม่ได้มีเฉพาะแค่เรื่องการอ่านเพียงอย่างเดียว ประโยคยอดฮิตของผม คือ “ความรู้สำคัญกว่าสถานที่” ถึงเวลาแล้วที่เราต้องเปลี่ยนแปลงรูปแบบสถานที่ของห้องสมุดเพื่อให้ตอบโจทย์นี้
เมื่อวันก่อนผมได้เข้าร่วมงานประชุมวิชาการ เรื่อง “ทักษะวิชาชีพบรรณารักษ์ในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก” (Professional Librarian Development and Disruptive Technologies) ในฐานะวิทยากรตัวแทนจากตลาดหลักทรัพย์ ก่อน session ของผม ดร.กฤษฎา (รองผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์ฯ) ได้กล่าวเปิดงานและบรรยายเรื่อง Future Thai Citizens and Learning Revolution ซึ่งผมได้ไอเดียจากสไลด์หน้าหนึ่งของท่าน ในหน้าดังกล่าวอาจารย์กฤษฎาได้มาจากสไลด์ของอาจารย์สุวิทย์ เมษินทรีย์ ซึ่งกล่าวถึงความสมดุลในทุกสิ่ง
วันนี้อ่านบล็อกเรื่องหนึ่งแล้วประทับใจมากๆ ชื่อเรื่องว่า “7 COOL THINGS LIBRARIES ARE DOING, BEYOND THE BOOKS” ซึ่งแสดงให้เห็นว่า “เรายังมีอีกหลายเรื่องที่สามารถทำเพื่อสังคมและผู้ใช้บริการของเราได้” เรามาดูกันว่า 7 สิ่ง Coolๆ ที่บรรณารักษ์ห้องสมุดทำมากกว่าแค่เรื่องหนังสือ มีอะไรบ้าง
เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (1 พ.ย.) ชมรมห้องสมุดเฉพาะ สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ ร่วมกับ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ได้จัดการประชุมใหญ่สามัญประจำปี 2562 ชมรมห้องสมุดเฉพาะ สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ และ การประชุมวิชาการ เรื่อง “ทักษะวิชาชีพบรรณารักษ์ในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก” (Professional Librarian Development and Disruptive Technologies) และผมเองก็ได้รับมอบหมายให้เป็นหนึ่งในวิทยากรในการประชุมวิชาการดังกล่าว โดยใน Session ของผม หัวข้อ “การปรับตัวและการเรียนรู้ของสังคมในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก” ซึ่งมีเวลาเพียง 45 นาที วันนี้ผมจึงขอสรุปให้เพื่อนๆ ได้อ่าน พร้อมทั้งนำสไลด์ในการบรรยายมาให้ชม
“จุ๊ จุ๊ จุ๊ … ที่นี่ห้องสมุดนะ อย่าทำเสียงดังรบกวนคนอื่นสิครับ” “ชู่ส์… เงียบๆ กันหน่อย ที่นี่ห้องสมุดนะ” ประโยคยอดฮิตของเหล่าบรรณารักษ์ที่คอยพิทักษ์ความเงียบกริบในห้องสมุด จากประโยคข้างต้นในอดีตจนถึงปัจจุบัน ทำให้ภาพลักษณ์ของห้องสมุดต้องเป็นสถานที่ที่เงียบกริบเท่านั้น ซึ่งหากเราทำความเข้าใจถึงอดีต เราจะทราบว่า ภายในห้องสมุดจะแต่งไปด้วยหนังสือวิชาการ และผู้คนที่เข้าไปใช้ก็ล้วนแล้วแต่จะต้องอ่านหนังสือในสถานที่แห่งนี้ และต้องการสมาธิสูงมากๆ เพื่อจะเรียนรู้ให้แตกฉาน และห้องสมุดก็เป็นสถานที่แบบนี้มาจนถึงปัจจุบัน
เรื่องที่เขียนวันนี้มาจากการอ่านหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันที่ 28 ตุลาคม 2562 ในคอลัมน์ Leading for the future ซึ่งเขียนเรื่อง “งานเข้า” แต่ซึ่งที่ผมสนใจมากกว่าเรื่องนี้ คือ ผู้เขียนได้กล่าวถึง “The 10 Things that Require Zero Talent” หรือ “10 เรื่องที่จะทำให้คุณประสบความสำเร็จได้โดยไม่จำเป็นต้องใช้ทักษะความสามารถ” (ในบทความของหนังสือพิมพ์วันนี้กล่าวเพียงข้อแรกข้อเดียว) ซึ่งผมจึงหาข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องนี้ต่อว่า 10 เรื่องที่ว่ามีอะไรบ้าง
เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ผมได้เขียนบล็อกเรื่อง “LIBRARY OF THINGS : ห้องสมุดที่ให้ยืมทุกสรรพสิ่ง” จำได้ว่าผมเขียนถึงรูปแบบการให้บริการยืมคืนสิ่งของที่คุณสามารถนำสิ่งต่างๆ ที่ยืมไปใช้เพื่อการเรียนรู้ได้ (การเรียนรู้จากการปฏิบัติก็สำคัญ) วันนี้ผมมีสิ่งของอีกกลุ่มหนึ่งที่ห้องสมุดเริ่มนำมาให้บริการ นั่นก็คือ สิ่งที่ของที่จะทำให้คุณดูดีก่อนคุณจะไปสัมภาษณ์งาน เช่น “เนคไท กระเป๋าเอกสาร กระเป๋าใส่โน้ตบุ๊ค”