Checklist สำหรับการกลับมาเปิดห้องสมุดอีกครั้ง หลังสถานการณ์ COVID-19
หลังจากที่ติดตามสถานการณ์ COVID-19 มาตั้งแต่ต้นปี 2563 จนถึงเดือนพฤษภาคม ตอนนี้ถามว่าสถานการณ์เป็นอย่างไร คงตอบว่าดูผิวเผินแล้วสถานการณ์เริ่มดีขึ้น อย่างในหลายๆ ประเทศตัวเลขการติดเชื้อก็ลดลง (อย่างในประเทศไทยเองก็เช่นเดียวกัน) แต่ก็ไม่อยากให้พวกเราใช้ชีวิตกันแบบประมาทนะครับ
วันนี้ผมขอนำกรณีศึกษาของประเทศออสเตรเลียมาเล่าให้เพื่อนๆ อ่านครับ เบื้องต้นภาครัฐจะอนุญาตให้ห้องสมุดประชาชนในประเทศออสเตรเลียกลับมาเปิดได้อีกครั้งในวันที่ 15 พฤษภาคมนี้ หน่วยงานที่เป็นที่พึ่งของวงการห้องสมุดในประเทศออสเตรเลีย คือ Australian Library and Information Association (ALIA) หรือ สมาคมห้องสมุดประเทศออสเตรเลีย ได้ออกเครื่องมือหนึ่งเพื่อให้ห้องสมุดสามารถนำไปใช้ปฏิบัติงานหลังการกลับมาเปิดห้องสมุดอีกครั้ง คือ “Checklist for reopening libraries“
ซึ่งเพื่อนๆ สามารถดาวน์โหลดมาดูฉบับเต็มได้ที่ https://read.alia.org.au/file/1355/download?token=b4AAAz6q
ก่อนจะกลับมาเปิดห้องสมุดอีกครั้งหลังสถานการณ์ COVID-19 อยากให้ใช้เครื่องมือนี้เพื่อความไม่ประมาทในการดำเนินงาน หากเพื่อนๆ ยังไม่มีเวลาอ่านรายงานฉบับเต็ม ผมขอสรุปสาระสำคัญของ “Checklist for reopening libraries” ฉบับนี้ให้เพื่อนๆ อ่าน
ภายใต้ “Checklist for reopening libraries” นี้แบ่งออกเป็นเรื่องที่ต้องดู 7 ส่วน คือ
1) Planning
- ประเมินความเสี่ยงที่น่าจะเกิดขึ้น
- จัดทำแผนในการสื่อสารและการปฏิบัติงานที่ชัดเจน
- กำหนดระยะเวลาในการดำเนินการก่อนการเปิดห้องสมุดอีกครั้ง
2) Communications
- จัดทำคู่มือและสื่อสารให้เจ้าหน้าที่บรรณารักษ์ทราบถึงมาตรการต่างๆ
- ภาษาที่ใช้สื่อสารให้ครอบคลุมผู้ใช้บริการ (ภาษาอังกฤษ และ ภาษาอื่นๆ)
- ใช้การสื่อสารผ่านโทรศัพท์และอีเมล์มากขึ้น
3) Social distancing
- จัดทำป้ายเพื่อให้ความรู้เรื่องระยะห่างทางสังคม
- จัดโต๊ะที่นั่งอ่านใหม่
- จำกัดระยะเวลาในการเปิดปิด (ให้ลดระยะเวลาลง)
- จำกัดจำนวนการใช้บริการห้องสมุด (limit จำนวนผู้เข้าใช้บริการพร้อมกันในสถานที่)
- ติดสติ๊กเกอร์หรือสัญลักษณ์ในการรอคิวต่างๆ ให้ชัด
4) Safety precautions
- จัดทำแบบประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพ
- การกำหนดระยะเวลาในการทำความสะอาดพื้นผิวหรือวัสดุที่ต้องใช้ร่วมกัน
- จัดหาเครื่องฆ่าอบเชื้อ
- ขอให้ผู้ใช้บริการที่สุขภาพไม่ดี ไม่ควรเดินทางมาที่ห้องสมุด
5) Staff support
- เปลี่ยนเวลาทำงานของบรรณารักษ์เป็นกะ เพื่อลดจำนวนเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานพร้อมกัน
- สนับสนุนให้ผู้ใช้บริการใช้ Self Check แทน
- จัดการความคาดหวังในกรณีที่ผู้ใช้บริการต้องการรับบริการโดยตรงจากเจ้าหน้าที่
6) Community support
- ขยายระยะเวลาการยืม
- ต่ออายุการยืมหนังสืออัตโนมัติ
- ยกเว้นค่าปรับ
7) Operations
- การนำพนักงานกลับมาทำงาน
- การกลับมาเปิดห้องสมุดอีกครั้ง พร้อมทบทวนบริการห้องสมุดเคลื่อนที่
- พิจารณาเรื่องการจัดส่งหนังสือถึงบ้าน
- ทบทวนเรื่องการจัดกิจกรรมในห้องสมุดว่าสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบที่เหมาะสมได้หรือไม่
- ทบทวนเรื่องการตั้งงบประมาณในปีหน้า (เรื่องการซื้อหนังสือแบบตัวเล่มกับทรัพยากรอิเล็กทรอนิกส์) ดูสัดส่วนการจัดซื้อให้ดี
นอกจากนี้ยังมีคำแนะนำเพื่อความปลอดภัยของทั้งบรรณารักษ์ ผู้ปฏิบัติงาน และ ผู้ใช้บริการ ได้แก่
1) ระยะห่างทางสังคม (Physical distancing)
- Maintain at least 1.5 metres distance between people. ระยะห่างของแต่ละคนอย่างน้อย 1.5 เมตร
- Limit the usage of the space to one person per 4 square metres. ในพื้นที่ 4 ตารางเมตรควรมีผู้ใช้แค่ 1 คน
2) ความปลอดภัยจากการสัมผัสสิ่งต่างๆ (Safe handling of physical materials)
- ผู้ปฏิบัติงานต้องสวมถุงมือเมื่อจะสัมผัสกับทรัพยากรต่างๆ ในห้องสมุด
- ขอให้ผู้ใช้บริการใช้เครื่อง Self Check (งดรับการยืมคืนโดยตรงกับบรรณารักษ์)
- หลีกเลี่ยงการรับเงินสดหรือสัมผัสกับบัตรเครดิต
3) การทำความสะอาดวัตถุและพื้นผิว (Sanitising objects and surfaces)
- จัดเตรียมสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์ล้างมือ
- หลีกเลี่ยงอุปกรณ์บางชนิที่ต้องใช้งานร่วมกันอย่างใกล้ชิด เช่น หูฟัง หรือ แว่น VR
- ทำความสะอาดจุดที่มีการสัมผัสจำนวนมาก เช่น คอมพิวเตอร์ที่ให้บริการ
- หนังสือให้ผ่านการฆ่าเชื้อด้วย UV
เอาเป็นว่ารายละเอียดอื่นๆ ก็น่าสนใจนะครับ ผมอยากให้เพื่อนๆ อ่านฉบับเต็มประกอบด้วย ลองเข้าไปดูที่ https://read.alia.org.au/file/1355/download?token=b4AAAz6q
ข้อมูลความรู้อื่นๆ ที่เกี่ยวกับสถานการณ์ COVID-19 กับเรื่องห้องสมุดในประเทศออสเตรเลีย โดยสมาคมห้องสมุดประเทศออสเตรเลีย ดูได้ที่ http://www.alia.org.au/australian-libraries-responding-covid-19