การปรับตัวและการเรียนรู้ของสังคมในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก (สไลด์บรรยาย)
เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (1 พ.ย.) ชมรมห้องสมุดเฉพาะ สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ ร่วมกับ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ได้จัดการประชุมใหญ่สามัญประจำปี 2562 ชมรมห้องสมุดเฉพาะ สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ และ การประชุมวิชาการ เรื่อง “ทักษะวิชาชีพบรรณารักษ์ในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก” (Professional Librarian Development and Disruptive Technologies)
และผมเองก็ได้รับมอบหมายให้เป็นหนึ่งในวิทยากรในการประชุมวิชาการดังกล่าว โดยใน Session ของผม หัวข้อ “การปรับตัวและการเรียนรู้ของสังคมในยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก” ซึ่งมีเวลาเพียง 45 นาที วันนี้ผมจึงขอสรุปให้เพื่อนๆ ได้อ่าน พร้อมทั้งนำสไลด์ในการบรรยายมาให้ชม
สไลด์ในการบรรยายของผม
สรุปการบรรยาย
ผมเปิดเรื่องโดยเล่าถึงมุมมองทางธุรกิจของโลกที่เปลี่ยนแปลงไป จากยุคที่บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านพลังงานอยู่ในอันดับต้นๆ ของโลก มาวันนี้บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีจึ้นมาอยู่อันดับต้นๆ แทนเรียบร้อยแล้ว …. ยุคที่ใครๆ ก็พูดว่า “Data is a new oil” —> ยุคทองของข้อมูล
จากนั้นผมกล่าวถึงรายงานจาก World Economic Forum ว่า “ความรู้ที่เราเคยเรียนมา ตอนนี้บางเรื่องมันหมดอายุ (ใช้ในปัจจุบันไม่ได้แล้ว)” เพราะฉะนั้นกระแสของการศึกษาตลอดชีวิตจึงเข้ามามีบทบาทต่อเรา และเราก็ต้องเรียนรู้ตลอดเวลาด้วยเช่นกัน
แถมเราต้องทำความเข้าใจกับคำสามคำ ดังนี้ Learn,Relearn,Unlearn ซึ่งตัวที่ทำยากที่สุด คือ Unlearn เพราะคนเรามักยึดถือสิ่งที่ตัวเองเรียนรู้และไม่ยอมปล่อยวาง…
ในวงการห้องสมุดและบรรณารักษ์ยุคนี้ มันไม่เหมือนเมื่อก่อน ซึ่ง OCLC ได้กล่าวถึงรายงานการศึกษา Landscape ใหม่ของวงการ โดยแบ่งออกเป็น 6 เรื่อง ได้แก่
1.Staffing หรือ คนทำงาน (บรรณารักษ์)
- ต้องเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ตลอดเวลา โดยเฉพาะนวัตกรรม และแนวโน้มทางสังคม
- ต้องรู้จักจัดการสื่อหรือความรู้บนโลกออนไลน์ (catalog หรือจัดกลุ่มเนื้อหาออนไลน์)
- ต้องมีทักษะในเรื่องการให้บริการออนไลน์
- ต้องยอมรับความเสี่ยง
- เปลี่ยนคำเรียกจาก “Librarian” เป็น “Service Manager”
2.Role หรือ บทบาทของห้องสมุด
- ศูนย์กลางของชุมชน
- ผู้รวบรวมข้อมูลและหน่วยประสานงานระหว่างองค์กรส่วนท้องถิ่น
- คำนึงถึงความยั่งยืน
- สร้างระบบการจัดส่งหนังสือใหม่ๆ
- บริการสื่อการเรียนรู้ออนไลน์แบบเชิงรุก
3.Users หรือ ผู้ใช้บริการ
- คำนึงถึงกลุ่มลูกค้าเฉพาะ (เราบริการทั้งหมดไม่ได้ต้องมีจุดที่เราต้องโฟกัส)
- การให้บริการแบบ Personalized
- ลูกค้าพึงพอใจในการใช้บริการด้วยตนเอง
- เราไม่สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมของลูกค้าได้
- ลูกค้ายังชอบความสะดวกสบาย
4.Content หรือ เนื้อหา
- การจัดกลุ่มเนื้อหาแบบเดิมไม่ตอบโจทย์ลูกค้าอีกแล้ว
- สื่อแบบใหม่ๆ เช่น สิ่งพิมพ์แบบ print on demand
- เรื่องลิขสิทธิ์ยังคงเป็นประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญ
- การจัดการกับหนังสือหรือสื่อที่ไม่ถูกใช้งาน
- สร้างจุดเชื่อมโยงระหว่างเนื้อหา
5.Funding หรือ เงินทุน หรือ การสนับสนุน
- การระดมทุน
- การนำเสนอผลการดำเนินงานของห้องสมุดที่สังคมต้องการรู้
- ที่มาของรายได้
- เปลี่ยนรูปแบบการดำเนินธุรกิจ
6.Collaboration หรือ ความร่วมมือ
- การทำงานร่วมกันระหว่างห้องสมุดกับหน่วยงานอื่นๆ
- การทำงานร่วมกันระหว่างห้องสมุดกับห้องสมุด
- การจัดหาทรัพยากรร่วมกัน (เพื่อให้มีอำนาจต่อรอง)
ภาพความประทับใจในงาน (มีรูปผมน้อยมากได้มาแค่นี้)
